بیوگرافی کامل انیس الدوله

قرن:14

جنسیت:زن

ملیت:ایران

1314 ق، فاطمه از ن کاردان و خیر. وی دختر نور محمد، از گرجیانی بود که در زمان صفویه، اجدادش را از گرجستان کوچانده و در مازندران ست داده بودند. پدرش در جوانی درگذشت و از آن پس نزد عمه اش زندگی می کرد. به توسط او به حرمخانه ناصرالدین شاه قاجار (1313 -1264 ق) راه یافت و جیران خانم فروغ السلطنه- که در آن زمان زن سوگلی شاه بود- دختر را به خدمت خود نگاه داشت. پس از مرگ جیران خانم و در سفر سلطانیه، شاه او را صیغه کرد (1276 ق) و به دلیل لیاقت، کفایت، کاردانی و آداب دانی به تدریج مورد توجه و علاقه شاه قرار گرفت و مقام و منزلت ممتازی در میان ن عقدی و صیغه ای شاه به دست آورد. حتی شاه چند بار خواست او را به عقد دائم خود درآورد ولی او نپذیرفت.

انیس الدوله در اندرون، دستگاه عظیم جداگانه، آشپزخانه ای مخصوص و مواجب معینی داشت. پس از مرگ مهد علیا، مادر شاه، وی همسران سفرای خارجی و رجال دولت را به حضور می پذیرفت. در سفر اول ناصرالدین شاه به اروپا انیس الدوله به همراه یکی دیگر از ن همراه شاه بود، اما در میان راه او را به تهران بازگرداندند. ناصرالدین شاه به او علاقه زیادی داشت و او نیز به شاه مهر می ورزید. گویند پس از مرگ ناصرالدین شاه او بسیار غمگین و افسرده بود. یکبار وقتی که مقداری اسکناس برایش آوردند که تصویر ناصرالدین شاه بر روی آن بود به قدری شیون کرد که بیمار شد و مدتی پس از آن درگذشت. هنگامی که میرزای شیرازی استعمال توتون و تنباکو را تحریم کرد شاه غلیان خواست و او اظهار داشت که کشیدن غلیان حرام است. شاه گفت: چه کسی آن را حرام کرده وی گفت: همان کسی که مرا به تو حلال کرده است. او به اهل بیت ارادت داشت و بخش قابل توجهی از مال و ثروت خود را به شرح زیر به آستانه های مقدسه بخشید: تاج الماس به روضه امیرالمؤمنین علی (ع)، ضریح نقره ای برای شهدای کربلا (ع)، پرده ای مروارید نشان برای آستان امام حسین (ع)، نیم تاج الماس هدیه آستانه امام رضا (ع)، تعمیر در نقره ای طلاکوب مسجد گوهرشاد، وقف ده باب مغازه برای روضه خوانی امام رضا (ع)، وقف کاشانک برای شاهزاده حسین در روستای امامه، بنای پل در ناصرآباد لواسان و چاپ و توزیع رایگان کتاب ناسخ التواریخ، جلد حضرت صدیقه طاهره (س). همچنین به دستور او رساله عملیه فارسی زینهالعباد، اثر شیخ زین العابدین مازندرانی حائری (1308 ق) که در سال 1313 ق در کلکته چاپ شده بود، در همان سال در تهران به اهتمام شیخ مهدی شیرازی ملقب به سلطان المتکلمین به چاپ رسید.

انیس الدوله در تهران درگذشت. پیکر او را به نجف اشرف منتقل کردند و در مقبره مخصوص ن ناصرالدین شاه در ایوان صحن امیر مؤمنان دفن کردند.[1]

ملکه ایران و زوجه متفنذ ناصرالدین شاه (ف. تهران 1314 ه.ق.)

برگرفته از کتاب :مشاهیر ن ایرانی و پارسی گوی

منابع زندگینامه :[1] منابع: اعیان الشیعه، 507 / 3؛ پشت پرده های حرمسرا، 401 ،388 ،377 -376؛ تذکرهالخواتین، 57؛ خیرات حسان، 69 -68؛ دایرهالمعارف تشیع، 591 -590 / 2، الذریعه، 93 / 12 ،258 / 6؛ ریاحین الشریعه، 458 -457 / 3؛ کارنامه ن، 85؛ النساءالمؤمنات، 249.